در این پست، مباحث، منابع و فایل های کاربردی پیرامون درس «ترسیم پیشرفته» از دروس پایه رشته مهندسی شهرسازی جهت استفاده دانشجویان و علاقمندان عزیز ارائه می‌گردد. تلاش خواهد شد به مرور به مباحث و منابع مندرج در این پست افزوده شده و مرتباً به روز رسانی گردند. لذا در مراجعات بعدی از این پست بازدید نمایید.
نگاهی به جریان کوید 19 و تبعات آن در ماهیت شهرها در «خانه گفت‌وگوی شهر»؛
نوشته: وحید ملیحی
با پدیدار شدن ویروس کوید-۱۹ به نظر می‌رسد با مجموعه‌ای از مفاهیم و عواملی «متناقض» مواجه شده‌ایم. شرایط به وجود آمده از این بحران، همزمان و توأمان، کمدی و تراژدی هستند.
به زبانی ساده «تصمیم‌گیری» عبارت است از یک فرایند ذهنی که به انتخاب یک چیز از بین چیزهای دیگر، یا یک اقدام از بین اقدامات دیگر می‌انجامد. در واقع، تصمیم‌گیری رکن و پایه اساسی برنامه‌ریزی و هرگونه اقدامی است؛ زیرا که نمی‌توان گفت برنامه‌ای وجود دارد مگر آن که تصمیمی گرفته شده باشد. تصمیم‌گیری بیش از آن که کاری ساده باشد، فرایندی مرحله‌دار است.
جهانِ این روزها چندماهی است که درگیر یکی از بزرگترین بحران‌ها و چالش‌های حیات بشری شده است. بیمِ انسان‌ها و کشورها از مشکلات بزرگی چون جنگ و رویارویی‌های نظامی، در حال حاضر معطوف به یک موجود سلولی شده است. شیوع ویروس کوید-19 یا به اصطلاح عام ویروس کرونا، جهان را با چالش‌ها و بحران‌های جدی و عمیقی روبرو ساخته است.
بروز این بحران، به خاطر ماهیت ناشناخته، مرموز و خطرناکی که دارد، روی مهمترین عوامل حیات بشری، همچون زیست جمعی، روابط اجتماعی، اقتصاد و معیشت، آمد و شد و ... اثر مخرب و ویرانگیری داشته است.
ظهور عصر اتومبیل، باعث ایجاد اضطراب و نوآوری در دهه 1920 در شیکاگو شد که در آن دوره به ساخت پارکینگ‌های بی‌شماری انجامید. در آن میان، آسانسور اتومبیل به عنوان یک راه‌حل مدرن برای صرفه‌جویی در فضا دیده می‌شد. اولین سیستم‌های پارکینگ در دهه 1920 در لوس‌آنجلس (LA)، نیویورک (NY) و شیکاگو (CHI) ظاهر شد؛ سیستمی که در سراسر ژاپن رواج یافت.
حتماً این اتفاق جالب را شنیده‌اید که در اوج جنگ جهانی اول، شب کریسمس سال ۱۹۱۴، در جبهه غربی (مرز آلمان و فرانسه)، سربازان انگلیسی و آلمانی بر خلاف دستورات، سنگر‌هایشان را ترک می‌کنند، از زمین بی صاحب رد می‌شوند، اجساد همرزمانشان را دفن می‌کنند، به هم هدیه می‌دهند و به بازی و شادی مشغول می‌شوند. اما حالا، با اینکه اکثر کشورهای جهان، سالهاست که در صلح و سلامت هستند، از اعتماد خبری نیست. نظر سنجی‌ها نشان می‌دهند که در ۴۰ سال گذشته، آدم‌ها کمتر و کمتر به هم اعتماد می‌کنند.
معما این است:
چرا در زمان صلح، دوستان دشمنی می‌کنند؟
و چرا در زمان جنگ، دشمنان دوست هم می‌شوند؟
افزایش روافزون جمعیت جهان و به ویژه نرخ بالای افزایش جمعیت شهرنشین در سراسر دنیا، پیامی واضح و روشن به همراه دارد و آن، ضرورت توجه بیش از پیش به شهر و تمهیدات لازم برای برنامه ریزی و مدیریت زندگی شهری در راستای توسعه و رفاه شهروندان است. در نظر گرفتن و به کارگیری نظریات جدید و نوین شهری از سوی اندیشمندان در جهت پاسخگویی به نیاز شهروندان در عصر حاضر، امری لازم و ضروری بوده و به تبع آن، تربیت نیروی ماهر و حرفه‌مند شهرساز و برنامه‌ریز و طراح شهری در مراکز علمی و آکادمی از اقدامات بایسته این مسیر می‌باشد. در همین راستا، وجود منابع دانش و آگاهی در کنار استانداردهای حرفه‌ای و مهارتی برای شهرسازان آینده با در نظر گرفتن پیشرفت‌های روز به خصوص پیشرفت‌های روزافزون در زمینه فنآوری اطلاعات و ارتباطات از ضروریات تربیت نیروی آگاه و ماهر شهرساز بوده و مراکز علمی، حرفه‌ای و سازمان‌ها و تشکل‌های تخصصی و حرفه‌ای مردم نهاد باید در این مسیر، اهتمام ویژهای داشته باشند.
بر همین مبنا، این مجموعه، خلاصه‌ای از مبانی و روش‌های برنامه‌ریزی شهری را در اختیار دانشجویان و علاقمندان شهرسازی قرار می‌دهد تا به عنوان چکیده‌ای از سلسله کتب و مراجع متعدد و مختلف شهرسازی به همراه داشته باشند. برای دریافت فایل مربوطه به ادامه مطلب مراجعه نمایید.
منظور از تأسیسات شهری عبارت است از عناصر، امکانات و خدماتی که به منظور رفع نیازها، تأمین رفاه و ارتقای کیفیت زندگی ساکنین شهر تعیین و ایجاد شده‌اند. تأسیسات شهری، طیف گسترده‌ای از عناصر، امکانات و خدمات شهری را شامل می‌شوند که تأمین کننده نیازهای ارتباطی، بهداشتی، آموزشی، امنیتی، درمانی، رفاهی و ... را در بر می‌گیرد. چنین تأسیسات و تجهیزاتی علاوه بر آنکه از احتیاجات اساسی یک جامعه شهری است، می‌تواند معیار سنجش توسعه شهرها از جهات مختلف به حساب آید. مطالعه تأسیسات و زیرساخت‌های شهری و شناخت عملکرد، ایجاد و نحوه مدیریت و بهره‌برداری از این عناصر مهم شهری برای شهرسازان و برنامه‌ریزان شهری لازم بوده و آنها را در برنامه‌ریزی طرح‌های توسعه شهری یاری می‌رساند.
برای آشنایی با تأسیسات و زیرساخت‌های شهری، فایل خلاصه‌ای از کتاب زیرساخت‌های شهری دکتر مصطفی بهزادفر تهیه و تدوین شده که جهت دریافت آن می‌توانید به ادامه مطلب مراجعه نمایید.
یکی از بخشهای مهم برنامه‌ریزی شهری، برنامه‌ریزی حمل و نقل شهری است و همواره به عنوان مبحثی کلیدی و اساسی در مطالعات شهری و ناحیه ای مطرح بوده است. بر این اساس شناخت حمل و نقل شهری مستلزم شناخت‌های پایه‌ای در زمینه مفاهیم اساسی آن و روابط آن با سایر عناصر شهری است، که به ویژه برای دانشجویان شهرسازی لازم به نظر می رسد.
برای آشنایی با «مبانی برنامه‌ریزی شبکه حمل و نقل درون شهری» و مطالعه و شناخت آن، به ویژه برای دانشجویان شهرسازی، مطالعه این فایل را توصیه می‌کنم. برای دریافت این فایل، به ادامه مطلب مراجعه نمایید.
برنامه‌ریزی و طراحی شهری بر اساس مطالعات آموزشی به صورت یک کار عملی انجام می‌شود. هدف آن شناخت مشکلات و مسائل شهری و لزوم بکارگیری استعدادهای منطقه‌ای برای بهبود زندگی مردم هر منطقه است. درس «کارگاه برنامه‌ریزی شهری1» در مقطع کارشناسی ارشد، از مهمترین واحدهای درسی رشته شهرسازی در مقطع کارشناسی ارشد است که لزوم فراگیری دقیق و عمیق آن به صورت تئوری و عملی به شکل توأمان ضروری بوده و نیازمند توجه ویژه به این درس می‌باشد.
دانشجویان رشته شهرسازی در مقطع کارشناسی‌ارشد با گرایش برنامه ریزی شهری، می‌توانند برای آشنایی با این درس و همچنین شناخت فرایند مطالعات و اقدامات در آن، فایل‌های زیر را دریافت نموده و مطالعه نمایند. برای دریافت فایل‌ها به ادامه مطلب مراجعه نمایید.
با افزایش جمعیت شهرها و به تبع آن افزایش تقاضای حمل و نقل و در کنار آن، پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیکی، توجه به حمل و نقل شهری، نقش قابل توجهی در پیشرفت و توسعه شهرها داشته و نیازمند توسعه و نوآوری است. داشتن شهری پویا با بخشهای کارآمد، به طوری که نیازهای شهر و شهروندان به نحوی مطلوب فراهم گردد، نیازمند مدیریت صحیح در حوزه حمل و نقل و ترافیک است. ایجاد سیستم حمل و نقل کارآمد در توسعه کالبدی، اقتصادی و اجتماعی شهرها جایگاه و نقش ویژه ای دارد.